Reklamy
Recenzja
Damian Zdrada
O czym każdy pacjent wiedzieć powinien
"Blisko, nie za blisko. Terapeutyczne rozmowy o związkach" Pawła Droździaka i Renaty Mazurowskiej to pozycja bardzo oczekiwana przez psychoterapeutów. To stwierdzenie może budzić zdziwienie, ale zaraz wyjaśnię - dlaczego tak uważam.Wielokrotnie w trakcie pracy terapeutycznej myślałem: "Jak fajnie by było, gdyby pacjent zaznajomił się z jakąś literaturą, która w sposób przystępny i prosty wyjaśni podstawowe zagadnienia związane z procesem terapii". Ale jedne pozycje były wartościowe merytorycznie, za to napisane trudnym językiem, inne napisane prosto, ale realia opisywane w książce odbiegały od polskich norm kulturowych, jeszcze inne zawierały zbyt wąski fragment problemów w stosunku do zgłaszanych przez pacjentów itd. W efekcie - na polskim rynku wydawniczym może było zaledwie kilka pozycji, do czytania których zachęcałem pacjentów. Teraz się to zmieniło, bo miło mi napisać, że doszła do tej grupy kolejna lektura.
Książka jest napisana prostym językiem, w zasadzie nie ma w niej naukowego słownictwa. Jest skonstruowana w formie wywiadu dziennikarki z psychoterapeutą. Zadawane są proste pytania dotyczące problemów w związkach, natomiast psychoterapeuta podaje wskazówki, gdzie szukać rozwiązań, starając się nie udzielać rad (unika dzięki temu pułapki poradników, które zamiast zachęcać do poszukiwania rozwiązań, przejmują odpowiedzialność za decyzje czytających). Ot, zwykły psychoterapeuta, do jakich zalicza się większość z nas, napisał w końcu to, co każdemu zwykłemu psychoterapeucie chodzi po głowie, a o czym każdy pacjent wiedzieć powinien. Jednak albo brak czasu, albo talentu pisarskiego, albo jeszcze czegoś uniemożliwiał spisanie tego. W książce nie ma niczego, o czym zwykły psychoterapeuta by nie wiedział. Jednak gdy czytałem książkę, co chwilę pojawiała mi się myśl: "w końcu nie będę musiał tego tłumaczyć, wystarczy, że pacjent to przeczyta..."
Autor prosto i zwięźle opisuje znaczenie relacji z rodzicami dla funkcjonowania w związkach w dorosłym życiu, rodzaje mechanizmów obronnych stosowanych w bliskich relacjach, zjawisko koluzji itd. Robi to jednak w sposób dostępny zwykłym ludziom, udzielając odpowiedzi na pytania typu: "dlaczego niektóre kobiety zostają wiecznymi kochankami?", "czy warto być "misiem" oraz "skarbem", "czy drugie związki są plastrem na poprzednie" itd. Gdy czytamy wyjaśnienia autora, doskonale wiemy, jako psychoterapeuci, jaka koncepcja, teoria za tym stoi. Jednak w tekście brak jest naukowych odniesień, co uważam za bardzo trafne rozwiązanie. Przeciętnemu Kowalskiemu nie jest potrzebne do szczęścia wiedzieć, kto to jest np. O. Kernberg, D. Winnicot czy M. Klein. Potrzebuje jednak zrozumieć, w jaki obszar musi się zagłębić, aby znaleźć rozwiązanie dla swoich problemów. Wyobrażam sobie czytającego książkę pacjenta: "Acha, to żeby poprawić swoje relacje z partnerką, muszę przyjrzeć się swoim relacjom z ojcem? Ciekawe...". "Acha, to dlatego nie mogę opuścić swojego agresywnego partnera, bo sama nie akceptuję w sobie własnej agresywności? Ciekawe..." .
Osobiście polecam książkę jako pomysł na zadanie domowe dla pacjentów. Zwalnia to z konieczności robienia wykładów o podstawach terapii.
Na koniec jeszcze parę uwag: oczywiście nie jest to pozycja idealna. Czasem niektóre wypowiedzi autora są może zbyt subiektywne, czasem odnoszą się do obszarów, zarezerwowanych dla trenerów zachowań, nie dla psychoterapeutów (co widać w jakości wypowiedzi autora, który jest chyba bardziej psychoterapeutą niż trenerem). Z kolei p. Mazurowska dużo lepiej wypada, gdy prowadzi równoprawny dialog z psychoterapeutą, niż gdy tylko zadaje pytania typu: "100 pytań do...". Jej trafne uwagi czasem wyprowadzały sytuację z wydawałoby się - "ślepej uliczki" i wprowadzały rozmowę na nowe tory.
Podsumowując - na sześć gwiazdek daję pięć. Jedną ujmuję za to, że można było treść oczyścić z pewnych zawirowań i niejasności. Pięć daję za to, że jest to bardzo potrzebna pozycja na rynku adresowana do pacjentów psychoterapeutów (*), napisana prostym językiem (*), zachęcająca do własnych poszukiwań (*), przenosząca teorię psychoterapii na codzienne problemy (*) i promująca psychoterapię w naszym kraju (*), w którym wciąż nie odróżnia się psychoterapeuty od psychologa...
Blisko, nie za blisko. Terapeutyczne rozmowy o związkach
Paweł Droździak, Renata Mazurowska
Wydawnictwo Helion, Warszawa 2012.
Układanie relacji z ludźmi to jedno z największych wyzwań, jakie stawia przed nami codzienność. Subtelna sieć wzajemnych zobowiązań, emocji, naturalnych sympatii lub antypatii wpływa na nasze funkcjonowanie, odbija się na nastroju i w dużym stopniu decyduje o jakości życia. Czytaj dalej...